Artikel

Executieve functies in het VO?
ZIEN onderwijsadviseur Ingrid vertelt waarom èn hoe…

Even vooraf. Wie ben je en wat doe je?

Ik ben Ingrid Volz en werk inmiddels al een aantal jaren als onderwijsadviseur bij ZIEN in de Klas. Momenteel begeleid ik twee VO-scholen om executieve functies structureel in hun onderwijsprogramma op te nemen.

Waarom is het belangrijk om ook in het VO aandacht te besteden aan executieve functies? 

Docenten merken soms dat leerlingen die enthousiast begonnen zijn op het VO, na verloop van tijd toch vastlopen. Leerlingen krijgen hun spullen niet georganiseerd, plannen huiswerk niet goed in, of missen de focus tijdens de les. Het kan zijn dat het de leerling niet aan wilskracht ontbreekt, maar simpelweg aan executieve vaardigheden. Zoals de vaardigheid om op tijd te beginnen (taakinitiatie) of de vaardigheid om de situatie te overzien (metacognitie). Het puberbrein is immers nog lang niet volledig ontwikkeld. Vaardigheden kunnen in deze schooljaren nog goed versterkt worden, dus dit biedt kansen!

Hoe kunnen VO-scholen hiermee aan de slag?

Wanneer docenten in het VO hun leerlingen leren hoe hun brein werkt, wat executieve functies zijn en welke vaardigheden ze daarin nog kunnen ontwikkelen, krijgen leerlingen meer zelfinzicht en de mogelijkheid tot zelfsturing. Hoe groter hun zelfsturing, hoe groter de kans op het bereiken van hun doelen en dus succes!  Denk aan doelen zoals ‘Vandaag wil ik een uur geconcentreerd leren’, of ‘Ik wil mijn schooljaar goed afronden’, maar ook grotere doelen zoals ‘Later wil ik de bakkerij van mijn vader overnemen’.  Het is prachtig hoe dit voor hen kan werken.

Heb je nog tips voor scholen?

Onze Wijzer in Executieve Functies is niet alleen geschikt voor het PO, maar ook voor het VO. De meeste oefeningen kunnen docenten prima met hun VO-leerlingen doen. 

Als de leerling na een gesprek met zijn docent weet welke executieve vaardigheid hij wil verbeteren, kan hij dat vertalen naar een concreet haalbaar doel, en vervolgens zijn eigen plan van aanpak opstellen. De download ‘Leerlingplan is daarbij een handig hulpmiddel. 
Op een van mijn scholen hangt inmiddels in elke klas onze VO-poster “Bestuur je boot” met alle metaforen van de executieve functies. De poster stimuleert het gebruik van dezelfde taal door alle docenten en leerlingen. Dus als een docent tegen een brugklasleerling zegt ” Gooi je anker uit’, begrijpt de leerling  dat hij even moet wachten met reageren. Dat is toch mooi?!

Wil je ook aan de slag met executieve functies ? Naast Ingrid hebben we een heel VO-team aan adviseurs dat graag met je meedenkt.

Neem contact met ons op door te mailen naar info@zienindeklas.nl of bel naar 030 2437682.

Deel dit artikel!